Vefa: İstanbul’da bir semt ve bu semtin adını taşıyan spor kulübü.
Vefa: Sözünde durma, dostluğu sürdürme, sevgi bağlılığı.

Bir futbolcu düşünün ki kelimenin bu iki anlamını kendi kişiliğinde birleştirsin. Takımı İstanbul Ligi şampiyonluğunu averajla Fenerbahçe’ye kaptırdığı bir sezon haricinde hiçbir zaman başa güreşmediği halde, çok cazip transfer tekliflerini forma aşkı nedeniyle geri çevirsin. Bugün bize çok yabancı gelen bu tavrı ortaya koyan insan, adı 1942-1955 arasında formasını giyip kaptanlığını yaptığı Vefa kulübüyle özdeşleşen Galip Haktanır, ya da lakapların yaygın olduğu o yılların unutulmaz Kör Galip’idir.

Galip Haktanır 1921’de, yani Kurtuluş Savaşının henüz sürdüğü sırada bir tren yolculuğunda gözlerini dünyaya açmış. Yunanlılar yenilip ülkeyi terk edince ailesi İzmir’e gelerek İkinci Karantina semtine yerleşmiş. Futbol tarihimizde “Kör Galip” olarak ünlenmesini sağlayan lakabı bu dönemde meydana gelen bir kaza sonucu ortaya çıkmış: “Yunanlılar kaçarken mangalı mermiyle doldurmuşlar. Kırk günlükken annem mama yapmak için mangalı yakmış. Mermiler patlayınca küçük bir parça gözüme isabet ediyor, sinirleri zedeliyor, göz kapağım düşüyor. Oynarken başımı yukarı kaldırarak denge temin ederdim. O zaman göz kapağım yukarı çıkıyordu. Yoksa gözüm görmez olsaydı sağdan gelen toplara nasıl vuracaktım?”

Darüşşafaka Lisesi Orta 1 öğrencisi, 1935.

Altı yaşındayken babasını kaybetmiş küçük Galip. Bu olay belki de önünde yeni bir hayatın açılmasına sebep olmuş: “Babam öldü. Annemin emekliliği filan yoktu. Kardeşime annem baktı, çalışmaya başlamıştı. Bereket ev kirası yoktu. Bir sene kadar İzmir’de kaldım. Sonra dedem geldi beni aldı. Yedi yaşındayken İstanbul’a geldim.” İlkokulun dördüncü sınıfını bitirince Darüşşafaka Lisesi’nin sınavına girip kazanmış. Darüşşafaka’da küçük yaşlarda futbola ilgi duymaya başlamış. Teneffüslerde sınıf arkadaşlarıyla birlikte bezden yaptıkları toplarla oynamışlar. Futbola olan sevgisi semeresini vermiş ve okul takımına seçilmiş.

– Okul takımına ne zaman girdiniz?
– Sekizinci sınıfta yani orta sondayken.
– Nasıl seçiliyordunuz?
– Her sene başında okul takımı seçilir, oynayabilecekler oraya girerdi. Küçük yaşlarda sınıf maçları yapıyorduk. Orada herhalde göze girdik. Takımın bir kaptanı vardı, şunlar şunlar gelsin diye seçerdi. Mesela 11’inci sınıfta spor sorumlusu bendim, ben kimi istersem o seçilirdi ama orada iltimas diye bir şey olmazdı. Tatillerde de Feneryılmaz diye bir takım vardı, orada oynardım. Feneryılmaz, Çarşamba semtinin takımıydı. Lisedeyken bir aralık Beşiktaş’ta, o da sadece hususi maçlarda oynadım. O zamanlar lise öğrencilerinin resmi maçlarda oynaması yasaktı. Oradan Galatasaray’a geçtim, yine hususi maçlarda oynadım. Fenerbahçe’ye geçtim, en son Vefa’ya geldim. O zamanlar dört büyük kulüpte oynayan ilk futbolcu bendim. Benden sonra Sergen var, ama tabii kaç sene sonra.

Darüşşafaka Lisesi takımı Taksim Stadı’nda, 1939. Galip Haktanır kalecinin yanında.
Galip Haktanır, Darüşşafaka’da futbol dışında voleybol, masa tenisi ve atletizmle de uğraşıyordu. 1939’da liseler arasında yapılan Atatürk Koşusu’nda birinci gelmişti (44 numaralı atlet).

– Beşiktaş’a girişiniz nasıl oldu?
– Bizim mektepte öğretmen yardımcıları vardı, mütalaalara girerlerdi. Bunlardan birisi Darüşşafakalıydı ve Beşiktaş’ı tutardı. Bizi aldı Beşiktaş’a götürdü. Orada başladık oynamaya. Fakat o zamanlar, okulda okuyanlar resmi maçlarda oynayamazdı. Hususi maçlarda, mesela yazın Beyoğluspor’la filan özel maç yapılır, orada oynardık.
– Kaçıncı sınıftaydınız?
– Dokuzuncu sınıftaydım o zaman, yani lise talebesiydim. 10’da Galatasaray’a, 11’de Fenerbahçe’ye gittim. Beşiktaş’ta oynarken yabancı bir takım geldi. Darüşşafaka’da bir de Turan vardı, benle beraber Beşiktaş’a gelmişti. O maçta biz yedek soyunduk. Beni oynatmadılar. Ben bunu normal gördüm çünkü yarın öbür gün okul açılacaktı ve ben de lig maçlarında oynayamayacaktım. Ama Turan okulu bitirmişti, oynayabilirdi. Onun yerine başkasını oynattılar. Öyle olunca biz kızdık, ikimiz beraber ayrıldık. Galatasaraylı bir gazeteci vardı, bizi oraya götürdü. Bu Turan Günsav bir müddet Galatasaray’da oynadı. Ankara’da lig maçlarında oynadı, sonra sakatlanınca erkenden bıraktı futbolu. Galatasaray’da bir sene oynadık. Sanırım o sırada öğrencilerin resmi maçlarda oynama yasağı da kalkmıştı. Kulüp bize lisans çıkarmak için Ahmet Adem diye bir idareci gönderdi okula. Bizim okuldakilerin çoğu da Fenerbahçeliydi. Fenerbahçe’de oynamam için benim elbiselerimi sakladılar, adamı da kovaladılar. Böylece Galatasaray’a gidemedik, ertesi cumartesi on – on beş kişilik bir grup halinde Kadıköy’e gittik, böylece Fenerbahçeli olduk. Orada hususi maçlarda oynamaya başladım. Bir Beşiktaş-Fener maçı vardı, bizden önce de Vefa-Galatasaray oynadı. Beşiktaş maçında yanımdaki arkadaşla pek anlaşamadım. Öyle olunca o kızgın halimle kimseye selam vermeden ayrıldım staddan.

Şeref Stadı’nda Galatasaray-Rapid Bükreş maçı, 9 Mayıs 1942. Soldan sağa: Mehmet Ali Gültekin, Hikmet Ebcim, Mustafa Gençsoy, “Katır” Cemil Erlertürk, Gündüz Kılıç, Arif Sevinç, “Kova” Osman İncili, Salim Şatıroğlu, Eşfak Aykaç, Galip Haktanır.

– Nasıl oldu anlaşmazlık?
– Ben maça sol haf olarak başladım. Arkamdaki sol bek dedi ki, “Ya Sabri’yle oyna ya da arkayı tut, birisi bana kalsın.” Tabii o takımda eski, kimse ona bir şey demeyecek. Ben yeni oynuyorum ya, baktım ne Sabri’yi ne arkayı tutuyor. İkinci haftaymda, “Ben santrhafa geçeceğim, git sen sol haf oyna’ dedim. Rest çektim yani. Maçtan sonra da o kızgınlıkla çıktım, Vefalı oldum. Ona kızmasam belki Fenerli kalacaktım. Herhalde arkamdaki sol bek de benim kalmamı istemiyordu.
– Vefa’ya girmeniz nasıl oldu?
– Vapura binip İstanbul’a döneceğim. Vapurda Vefalılarla karşılaştım. O sırada Vefa’da oynayan Darüşşafakalı Latif abi vardı. Bana, “Vefa’ya gelir misin?” diye sordu, ben de olur dedim. Böylece Vefalı oldum.
– Fenerbahçe’de az oynadınız öyle mi?
– Az oynadım. Aslında okulu bitirmiştim o zaman. Vefalılar bölgeye gitmişler lisansımı çıkarmaya. Bakmışlar ki Galatasaray’ın, Beşiktaş’ın, Fenerbahçe’nin hep müracaatı var. Bölge müdürü, “Onu şahsen getirin, ben Vefa’ya giriyorum derse lisansını çıkarabiliriz,” demiş. Beni karga tulumba bölge müdürlüğüne götürdüler. “Evet, Vefa’ya gireceğim,” deyip imza attım. Böylece Vefalı oldum.

Galip Haktanır 1942-43 sezonundan itibaren Vefa’da oynamaya başladı. Fotoğraf o sezon Ankara’da oynanan bir Milli Küme maçında çekilmiş. Ayaktakiler: Hakkı Yeniat, Mustafa Şenkal, Faruk Hızal, Hakkı Olaç, Saim Oktay, Sulhi Garan. Oturanlar: Şükrü Demircioğlu, Haydar Boraganlı, Galip Haktanır, Muhteşem Kural, Hidayet Volga.

– Kaç yaşlarında kaptan oldunuz?
– 1944’te ayağım kırıldı ve bir sene oynayamadım. Ertesi sezon yeniden oynamaya başladım ve o sene kaptan oldum. Aşağı yukarı 25 yaşında kaptan oldum.
– Kaptanlar otoriter miydi o zaman?
– Bir Vefa-Galatasaray maçı yapıyoruz. Saha çamurluydu. Galiba ikinci devreydi, bir baktım bizim Kazım sahanın dışına çıkıyor. “Gel buraya, nereye gidiyorsun?” dedim. “Hakem beni oyundan attı,” dedi. “Nasıl atarmış, hadi gir oyuna devam et,” dedim. Oyuna girdi ve maç öyle bitti. Maçtan sonra anlattığına göre Galatasaraylı Coşkun Özarı ile birbirlerine çamur atmışlar. Hakem sadece Kazım’ın hareketini görünce çıkmasını söylemiş. Ben, “Bu oynayacak,” dedim mi oynardı o futbolcu, başkası müdahale edemezdi.

Beşiktaş kaptanı Vedii Tosuncuk ile.

– Hakemlerle ilişkiniz nasıldı?

– Bir maçta düdük çalmıştı hakem, ben de topa vurmuştum. “Git topu al” dedi, ben de, “Sen git al,” dedim. Neyse bizim çocuklar getirdi topu. Aşağı yukarı takımı ben ayakta tutuyordum. Adam vicdanen düşünmüştü herhalde, “Bunu söyledi ama içten söylemedi, kızgınlıkla söyledi.” Yani hoşgörü sahibiydi hakemler, yoksa çık dese mecbursun çıkmaya. Nitekim Ankara’da bir maçta, top kale çizgisini tam geçmemişti, karambol oldu. Oyun devam ediyor, hakem düdük çaldı, “Demin vurulan şut goldü, santra yapın” dedi. Ben, “Olmaz” dedim, itiraz ettim. Olurdu, olmazdı, takımı çekmeye kalktım. İdareciler geldi, “Öyleyse ben çıkıyorum,” dedim, çıktım. Yani o zaman hakemler kaptanlara epeyce müsamaha gösterirdi. Kaptanlar da otorite sahibiydi. Bir kavga çıktığı zaman, kaptan “Bitir” dediği zaman o oyuncu hakem üzerine yürüyemezdi. Mesela hakemler Hakkı’yı oyundan atmazdı, ondan korktukları için değil, takımı ayakta tutan oyuncu olduğu için. Mesela Maksim gazinosuna giderdik saz dinlemeye filan. Eğer Hakkı Kaptan gibi bizden büyük biri varsa girmezdik oraya. O kadar birbirimize saygımız, sevgimiz vardı. Mesela benim ayağım kırıldığı zaman ambulans gelmemişti, rahmetli Hüsnü Kaptan beni kucağına alıp dışarıdaki taksiye kadar götürmüştü. Takside Beşiktaş’a kadar yanımda geldi. Orada beni ambulansa bindirdi, ondan sonra maça geri döndü.

– Beşiktaş maçında mı kırılmıştı ayağınız?
– Yok, Karşıyaka maçıydı, Şeref Stadı’nda oynuyorduk. O da maçı seyrediyordu. Öyle insancıl biriydi rahmetli. O zaman Dumlupınar’da öğretmenlik yapıyordu. Yetim çocukları okutuyordu.

1946-47 sezonunda, Şeref Stadı’nda oynanan Beşiktaş-Vefa maçında, Galip Haktanır, Süleyman Seba’nın hücum girişimini önlerken, Hakkı Yeten (sağda) onları izliyor.

– Kaptanlık pazubandı yokmuş galiba o zaman?
– Yoktu. Onu bırak çok eskiden formalarda numara bile yoktu. Sonradan numara verilmeye başlandı.
– Resmi maçlarda eskiden adam değiştirme yokmuş. Siz futbola başladığınızda öyle miydi?
– Tabii, mesela kaleci sakatlanınca çıkardı, içerden birisi kaleci olurdu. Ben bir İstanbulspor maçında kaleye geçmiştim.
– Birisi sakatlanıp çıkarsa takım eksik oynuyordu yani?
– Tabii.
– Ne zaman çıktı oyuncu değiştirme kuralı?
– Ben futbolu bırakana kadar yoktu. Ondan sonra değişti.

Vefa takımı 1945-46 sezonunda, Şeref Stadı’nda. Ayaktakiler: Emin Akar, Sami Oktaymen, İsmet Ermetin, Muammer Tokgöz, Cevdet Barlas, Talha Oktaymen, Mustafa Şenkal, Galip Haktanır. Oturanlar: Fethi Tosun, Fahri Savaş, Şükrü Demircioğlu.

– O zaman WM sistemine göre mi oynuyordunuz?
– Evet.
– Hücum ağırlıklı bir sistem miydi?
– Beş forvet vardı ama sol iç ve sağ iç şimdikiler gibi orta saha oyuncusu olarak çok geri ve ileri çalışırdı. İki bek arasında santrhaf oynar, beklerin arkasına gelen topları o kontrol ederdi.
– Bir nevi libero gibi mi?
– Evet.
– O zaman libero yoktu herhalde?
– Yoktu. O zamanlar iki yan haf – yani sağ haf ve sol haf ile sağ iç ve sol iç bir dörtgen yaparlardı. Sağ açık, sol açık ve santrfor hep ileride olurdu. Sağ iç, sol iç geriye gelirdi. Açıklar pek geri gelmezdi, bekler de santrayı geçmezdi. Ben mesela santrhaf oynadığım zaman senede hiç atmasam, beş altı tane gol atardım. Fakat daha ziyade pasör olarak çalışıyordum. Gol atmaktan ziyade gol attırıyordum.
– O zamanlar herhalde sıkı markaj, yoğun pres yoktu.
– Daha ziyade adam adama oynanırdı ama tabii birbirlerine yardım ederlerdi. Bazen santrfor geri gelirdi. O geri gelince, santrhafın arkası boş kalırdı. Oradan muhacimler hücuma kalkardı.

İstanbul Muhteliti (Karması) formasıyla, 1947.

– Futbol oynadığınız yıllarda çok tanınmanıza rağmen Vefa’dan sonra başka takımda oynamamışsınız. Vefa’da oynamak nasıl bir duyguydu?
-Biz Fener’le oynadığımız zaman, Beşiktaşlılar, Galatasaraylılar bizdendi. Beşiktaş’la oynarsak Fenerliler, Galatasaraylılar bizden olurdu. Kendi taraftarımız azdı. Vefa semtinde Araplar vardı, onlar tutardı Vefa takımını. Ben hiç hatırlamıyorum Vefa olarak sıkı bir seyirci desteğiyle oynadığımızı.
– Takriben ne kadar olurdu?
– Valla hiç tahmin edemiyorum. Yüz, iki yüz kişi varsa ne ala.

Burada söze Galip abinin altmış yıllık hayat arkadaşı, eşi Nimet Hanım giriyor:
– Ama o zamanlar Galip’i herkes çok iyi tanırdı. Bir yere gidiyoruz, mesela yemek yiyeceğiz, bizi oturtacak yer bulamıyorlardı.
– Maliyeye, bankaya giderdim, beni oturtup işlemlerimi yaparlardı. Şimdi gidiyorsun, yüzüne bile bakmıyorlar.

12 Nisan 1953’te oynanan, Vefa’nın Beşiktaş’ı 3-2 yendiği Abide Kupası maçında, Galip Haktanır takımının ilk golünü atıyor. Kalede Bülent Gürbüz, sağda Vedii Tosuncuk, Haktanır’ın önünde Eşref Özmenç.

Futbol hayatının en verimli çağında, 25 yaşındayken askere alınmış Galip Haktanır ve yedek subay olarak görev yapmış.

– Askerde olduğunuz zaman lig maçlarında oynayabildiniz mi?
– 1946’da gitmiştim ben. Birkaç defa izin alarak geldim hazırlık kıtasındayken. Subaylıkta oynayamadım. Bir Beşiktaş maçına gelmiştim ama. Genelkurmaydan izin veren şahıs, “İzinli deme, kaçtım dersin” dedi. Ben de geldim alaya, “Kaçıyorum,” dedim. “Nereye gidiyorsun?” diye sordular, “İstanbul’a maça gidiyorum,” dedim. Orada Beşiktaşlılar varmış, ben daha İstanbul’a gitmeden duyurmuşlar, “Galip kaçarak maça geldi,” diye. Maç saati geldi, Beşiktaşlılar, “İzinsizdir, kaçak geldi,” diye itiraz etti. Bizimkiler de “İzni var,” diyor. Bir – bir buçuk saat maç oynanmadı. Ondan sonra bölge müdürlüğü yetkilileri geldi. Beşiktaşlılara, “Siz maçı oynayın, hakikaten izni yoksa hükmen galip olursunuz,” dediler. Onun üzerine oyun başladı. Biz yenilsek Beşiktaş şampiyon oluyordu. Berabere kalırsak veya yenersek Fenerbahçe şampiyon oluyordu. Maç 1-1 bitti, golü de ben attım. Hakkı maçtan sonra yanıma geldi, “Yahu öteki maçlara gelmezsin, bizim maça mı geliyorsun?” diye sitem etti. Yine hazırlık kıtasındayken izinli geldim İstanbul’a. Takım önceden Ankara’ya gitmiş maç için. Kulüp başkanı Remzi Tatari, “Galip izne gelir gelmez hemen atın bir uçağa, Ankara’ya yollayın,” demiş. Ankara’ya gittim, bu sefer kimse itiraz etmedi, nasıl olsa izinlidir diye.

Esat Kaner ve Galip Haktanır, Beşiktaş’ın itirazının sonuçlanmasını beklerken.

Galip abi futbol oynadığı yıllara ait fotoğraf ve haberleri, üzerlerine tarih ve notlar düşerek bir arşivci titizliğiyle dosyalayıp saklamış. Birlikte gazete kupürlerini karıştırıp o günlere dönüyoruz. 4 Aralık 1950 tarihli bir kupürü bana gösterip soruyor:

– Bak o zaman ne yazıyor görüyor musun?
– “Galatasaray mı, Vefa mı?” Yani o zaman Vefa her an bir sürpriz yapabilecek bir takımmış.

Gururla, “Tabii,” diye cevap veriyor. Bu maçın neticesini sonraki kupürde görüyoruz. Vefa Galatasaray’ı 5-1 gibi farklı bir skorla yenmiş.

Kaptan Galip, Vefa’nın ilk golünü atıyor.

– 5-1’lik Galatasaray maçı, ilk golü siz atmışsınız. Lig maçı mıydı?
– Tabii, resmi maç. Bunun da bir hikâyesi var. Şükrü Ersoy bizle Tel Aviv’e geldi, İsrail milli maçına. Burada da başka bir tertip Mısır’la oynamıştı. Buradaki takımın kalecisi Turgay’dı. Biz İsrail’e 5-1 yenildik. Buradaki takım ise Mısır’ı 3-0 yendi. Tabii Turgay ile Şükrü’nün arasında büyük bir rekabet vardı. Bir gün bizim reis Remzi Bey’in evinde otururken, Şükrü ile annesi geldi. Çok üzgündü. “Ne oldu?” dedim. “Galip ağabey, bak ben beş gol yedim, o hiç yemedi,” diye cevap verdi. “Peki, bizim bu hafta kimle maçımız var?” diye sordum. “Galatasaray’la” dedi. “E, biz de beş tane atarız o zaman, ödeşiriz” dedim, sanki biliyormuşum gibi.
– Siz maçtan önce böyle bir skor tahmin ediyor muydunuz?
– Hayır.
– Ama kazanmayı bekliyordunuz herhalde?
– Tabii, hiçbir maça mağlubiyet beklentisiyle çıkmadım.
– Peki, bu farkın sebebi neydi, o gün Galatasaray mı çok kötü oynadı, siz mi çok iyi oynadınız?
– Biz çok iyi oynadık.

25 Ekim 1953’te, Vefa’nın Galatasaray’ı 1-0 yendiği İstanbul Ligi maçı. Galip Haktanır’ın yanında Ali Beratlıgil. Kaleci Turgay Şeren, arka planda Kamil Altan.

– Söz kalecilerden açılmışken, Özcan Arkoç siz bıraktıktan sonra mı gelmişti Vefa’ya?
– Evet.
– İlk kulübü Vefa mıydı?
– Evet, birileri Lüleburgaz’dan bulup getirmişti. İlk geldiği zaman yer tutmasını bile bilmiyordu. Bizde öğrendi her şeyi. Birçok maçlarda arkadan ona, “Sağa yanaş evladım, sola yanaş,” filan derdim.

Galip abiyle fotoğrafları karıştırırken bir tanesi özellikle dikkatimizi çekiyor. 1948 yılında, o zaman yeni açılmış olan İnönü Stadı’nda oynanan ilk milli maçın, Avusturya maçının kadrosu seremonide görülüyor fotoğrafta. Son derece az milli müsabaka oynanan, üstelik milli formanın üç büyüklerin oyuncularının tekelinde olduğu o yıllarda Galip Haktanır altı kez milli formayı giyme başarısını göstermiş.

Milli Takım 30 Mayıs 1948’de İnönü Stadı’nda oynanan Avusturya maçında. Soldan sağa: Nedim Kaleci (idareci), Cihat Arman (FB), Şükrü Gülesin (BJK), Fikret Kırcan (FB), Bülent Eken (GS), Selahattin Torkal (FB), Vedii Tosuncuk (BJK), Galip Haktanır (Vefa), Halit Deringör (FB), Murat Alyüz (FB), Hüseyin Saygun (Vefa), Ignace Molnar (antrenör), Lefter Küçükandonyadis (FB).

– Milli Takıma hep üç büyüklerden oyuncu seçiliyordu değil mi?
– Aşağı yukarı öyleydi.
– Siz o takımlardan birisinde oynasaydınız belki daha fazla milli olurdunuz.
– O zamanlar pek milli maç yoktu. Belki üç defa, dört defa daha fazla oynardım. Londra Olimpiyatlarına giderken 21 kişiydik kampta, üç kişi çıkartıldı. Benim aklıma bile gelmezdi çünkü 15 gün evvel Milli Takım’da oynamışım. Benim kadro dışı kalacağıma hiç ihtimal vermiyordum, çünkü o kadar yedek vardı orada. Ben, Halit Deringör ve Beşiktaşlı Hikmet– üçümüzü çıkardılar. Sonra Halit’i bir şey yaptılar kadroya girdi; Hikmet’i de bir şey yaptılar, o da Londra’ya gitti. Takım gitti, ondan sonra bir hafta geçti galiba. Bir gün rahmetli Remzi Bey beni çağırdı mağazasına, bölge müdürü gelmiş. Müdür, “Galip hazırlan, Londra’ya gideceğiz,” dedi. “Kusura bakmayın gelemem, benim işlerim var,” dedim.
– Peki kim karar vermişti çıkarılacak oyunculara?
– Federasyon azaları. Nedim Kaleci, Ulvi Yenal filan vardı başta. Biri Galatasaraylı, biri Fenerbahçeli. Onlar karar veriyordu. Samim Var hiç oynamamış Milli Takım’da, o gitti. Fenerbahçe’den 15 kişi filan, yani yedekler de gitti. Büyük takımların kayırılması maçlarda da geçerliydi. Kaybettiğimiz maçlarda hakemlerin de rolü oluyordu. Hep büyük takımları tutuyorlardı.

Galip Haktanır, Türkiye B Milli Takımının ilk maçında kaptandı. 10 Aralık 1950’de, Ankara’da Fransa B’ye karşı 3-2 kaybettiğimiz maçta, ilk golümüzü o atmıştı. Soldaki hakem Sulhi Garan.

Gazete kupürlerini incelemeye devam ederken bir başka haber dikkatimizi çekiyor: “Vefa Avusturya’nın namlı Austria’sını nasıl yendi”. Galip abi kupüre bakarak eski günlere gidiyor:

– Çok iyi bir takım kurmuştuk o zaman. Avusturyalılar ve Macarlar o zamanlar Avrupa’nın en iyi takımlarıydı, İspanyolların henüz sözü geçmezdi.
– Sık sık oynar mıydınız yabancı kulüplerle?
– O zaman Avrupa kulüpleri arasında resmi turnuvalar yoktu henüz. Her sene birkaç yabancı kulüp gelir, bizim takımlarla üç-dört maç yapardı.

Söz Austria kulübünden açılınca, burada bir parantez açıp Necati Karakaya’nın bir anısını aktaralım: “Binlerce maç seyrettim ve spiker olarak anlattım. Aklımda kalan unutulmaz gollerden biri de Galip abinin attığı bir goldü. Vefa, Austria Wien ile oynuyordu. Saha biraz çamurdu. Gazhane tarafındaki kaleye sol taraftan bir orta oldu. Galip abi penaltı noktasının üzerinde o gelen ortaya bir uçtu, altıpas çizgisinin üzerinde topla buluştu ama neredeyse yere sürtünüyor. Kafayla golü attı. Top direğin dibinden kaleye girdi. O gol hâlâ aklımdadır.”

Gözümüz çamur deryası olmuş sahada oynanan bir maç fotoğrafına takılıyor:
– Siz çim sahada oynama şansına pek ulaşamadınız herhalde?
– Çim sahada oynamak büyük olaydı. Bir İnönü’de vardı. Ondan evvel, 48’e kadar, bütün sahalar topraktı. Şeref Stadı, Vefa Stadı, bir ara Kadıköy’e giderdik ama fazla değil. Taksim’de de oynadım. Belki şimdi Taksim Stadı’nda maç oynayan adam kalmamıştır. Epeyce maç oynadık orada, ama mektep maçları, Darüşşafaka’da okurken.

1947’de İstanbul ve Peşte karmaları arasında, Şeref Stadı’nda yapılan maçta, Galip Haktanır ve Ahmet Erol rakip kalede gol arıyor.

– Vefa’da siz oynarken aklınızda kalan teknik direktörler kimdi?
– Tangler var mesela; önce Galatasaray getirmişti, sonra ertesi sezon bize geldi. Rebii Erkal var. Bir de İtalyan Giovanni gelmişti, benim son devremde. Zaten onun yerine ben çalıştırıcı oldum. O zaman şimdiki gibi kurslar filan yoktu. “Ben antrenörüm,” deyince antrenör oluyordun. 1964 yılında Federasyon Manisa’da bir antrenör kursu açtı. O kursa katılıp diploma aldım.

Bir Vefa antrenmanı sırasında çekilmiş bir hatıra fotoğrafı. Soldan sağa: Gazeteci Cem Atabeyoğlu, kulüp başkanı Remzi Tatari, takım kaptanı Galip Haktanır, antrenör Rebii Erkal.

Bir başka fotoğrafa geçiyoruz. Vefa kampında teknik direktör Gündüz Kılıç futbolcularla birlikte yemek yiyor.

– Gündüz Kılıç Vefa’yı bir sezon mu çalıştırdı?
– Sanırım bir sezon. Zaten bizde bir seneden fazla dayanan antrenör yoktu.
– İyi antrenör müydü?
– Psikolog gibiydi. Karşısındakinin ruh durumunu anlardı, nabzına göre şerbet verirdi. Futbolcuyu kendisine bağlamasını bilen bir adamdı.

1953-54 sezonunda bir kamp yemeği. Antrenör Gündüz Kılıç’ın yanında kaleci Recai, Garbis Baklaoğlu ve Galip Haktanır. Ayaktakiler Hamit Baliç (arkada) ve Nihat.

Galip Haktanır kursa katılıp “diplomalı antrenör” ayrıcalığını da kazanmasına rağmen bunu sürekli yapılacak bir meslek olarak görmemiş. Henüz futbol oynadığı sırada Kapalıçarşı’da açtığı mobilya mağazasını daha sonra Bahariye’ye taşımış ve futbolculuk sonrası yaşamının büyük bölümünü işiyle meşgul olarak geçirmiş. Fakat kulübü ne zaman zor duruma düşse onu yardıma çağırmış. O da ne zaman çağrılsa ya çalıştırıcı ya da umumi kaptan olarak Vefa’nın yardımına koşmuş.

İlk kez 1964’te Manisa’da düzenlenen antrenör kursunda, eski futbolcular boş zamanlarında aralarında takımlar kurup maçlar yapmışlar. Ayaktakiler: Aydemir Nemli, Basri Dirimlili, Galip Haktanır, Yüksel Doğanay, Nusret Ükten, Cihat Arman. Oturanlar: Esat Kaner, Erdoğan Tokol, ?, Selahattin Ünlü, Selahattin Torkal.
1968-69 sezonunda Vefa teknik heyeti: yardımcı antrenör Nevruz Güven, umumi kaptan Galip Haktanır ve teknik direktör Cihat Arman.

– Hangi takımları çalıştırdınız?
– Eyüp, Beylerbeyi, Süleymaniye, Vefa takımlarını çalıştırdım.
– Antrenörlükten ekonomik kazanç sağlayabildiniz mi?
– Hepsinde belli bir miktar para aldım ama hiçbir zaman hak ettiğim parayı alamamışımdır. Mesela bir aralık Vefa’yı Uzun Necdet (Erdem) çalıştırıyordu. Takım kötüye gidince işine son verip beni çağırdılar. Birkaç maç kazandık ve takımın durumu düzeldi. Ondan sonra, “Ne kadar para istersin?” diye sordular. “Uzun Necdet’e ne verdiyseniz bana da o kadar verin,” dedim. “Aaa! Ama olur mu sen Vefalısın,” diye kestirip attılar.

Birçok kez olduğu gibi 1961-62 sezonu ortasında da görevine son verilen antrenörün yerine getirilen Galip Haktanır, 2-1 kazanılan Altınordu maçında.

1948’de çekilmiş bir fotoğrafa bakıyoruz. Fenerbahçe Atina’da Panathinaikos ile özel maç oynamış. Takviye olarak Vefalı Galip ile İstanbulsporlu Erdoğan Dağdelen’i de almış. “O zamanlar kulüplerimiz yabancı takımlarla oynadığı zaman misafir oyuncuları takviye olarak oynatıyorlardı. 1950’de Galatasaray, Admira ve Sarajevo kulüpleriyle özel maçlar yaptığı zaman İsfendiyar ve Melih’le birlikte oynamıştık.”

– Suriye seyahatiniz de olmuş.
– Evet, yine Fenerbahçe ile gittim 1951’de, misafir oyuncu olarak. Önce Halep’e gittik. Sonra Şam’da maç yaptık. Beyrut’a geçtik, orada da oynayıp döndük.

1948’de Atina’da Panathinaikos ile oynayan Fenerbahçe kadrosu. Soldan sağa: Cihat Arman, Ahmet Erol, Samim Var, Suphi Ural, Erdoğan Dağdelen, İbrahim İskeçe, Galip Haktanır, Halit Deringör, Müjdat Yetkiner, Lefter Küçükandonyadis, Erol Keskin.

Galip Haktanır 1953 yılında yani futbol oynadığı sırada, Vefa Haftalık Spor Gazetesi’ni çıkarmaya başlamış.
– Vefa mecmuasını çıkarmak sizin aklınıza mı gelmişti?
– Edip Akın vardı, o da Darüşşafakalıydı. Bir matbaada çalışıyordu. “Gel çıkartalım,” dedi. Öyle başladık. Aşağı yukarı 25 hafta çıkardık galiba.

Vefa dergisinin ilk sayısı.

1950 yılına ait bir gazete haberi dikkatimizi çekiyor. Manşette “Vefalı Galibin G.Saray’a girmesi ilk sürprizi yarattı” yazıyor. Oysa Vefa formasını sırtına geçirdikten sonra başka takıma gitmediğini biliyoruz. İşin aslını anlatıyor:

– Galatasaray beni transfer etmek istedi ve o zaman üç bin lira verdiler çekle. Ertesi gün dışarı çıkacağım, kapının önünde bir baktım Vefalılar toplanmış, ağlayanlar, sarılanlar. “Nereye gidiyorsun, bizi bırakma,” dediler, onun üzerine caydık. Çeki de iade ettim, daha doğrusu Orhan Ayhan’ın babasına verdim, o iade etti. Nimet Hanım bile beni ayıpladı.

Burada Nimet Hanım söze giriyor:
– Sen Vefalısın, Vefalı kal dedim ama sonradan pişman oldum.

– O zaman ne alınabiliyordu o parayla?
– İki tane daire alınırdı. Bu olaydan sonra, 1952-53 yıllarında Kanada’da Montreal’e antrenör-futbolcu olarak çağırdılar. Oraya yerleşmiş eski bir futbolcumuz vardı, ama ilk çocuğumuz yeni olmuştu. Yeni iş kurmuştum henüz, o yüzden gitmedik.

Bu arada Vefa kulübüyle 1951’de yapılmış beş yıllık sözleşmeyi gösteriyor.

– Burada 50 lira maaş verileceği yazıyor ama daha fazla alıyorduk aylık. Prim ise fevkalade bir şey olursa, binde bir verilirdi.
– Ya transfer ücreti?
– Yoktu transfer ücreti filan. Bir kere almaya kalktık, onu da tamamlayamadık. Galatasaray bana üç bin lira vermişti ya, bu defa Vefa üç bin lira vermeye kalktı. Paramparça verildi; üç bin lira da tamamlanmadı, öyle kaldı. Toplamda yarısını biraz geçmiştir. Hin oğlu hin değildik biz. Çeki bozdurup üç bin lirayı tahsil etseydik, o zaman Vefa Galatasaray’a üç bin lira ödemek zorunda kalacaktı.

Vefa takımı 1953’te, Mithatpaşa Stadı’nda Beykoz maçına çıkıyor. Başta kaptan Galip Haktanır. Ardındaki tanıyabildiğimiz futbolcular Melih Ilgaz, Selahattin Üstün, İsmet Yamanoğlu, Garbis İstanbulluoğlu, ? , Rahmi Denizöz, ? , Mustafa Şenkal.

– Başka transfer teklifleri oldu mu?
– Bir kere de Adalet kulübü teklif yaptı, sanırım 1953’te. Yedi bin lira para veriyorlardı. İmzayı attıktan sonra da bir ay İtalya’ya göndereceklerdi Vefalılar rahatsız etmesin diye. Ayrıca bir battaniye mağazası açacaklardı. Adalet fabrikasının mallarını satacaklardı. Oranın müdürlüğünü yapacaktım, ayrıca maaş alacaktım. Ama Vefalılık ağır bastı.
– En vefalı Vefalı sizsiniz herhalde?
– Benden başka meşhur olup da Vefa’da kalan yoktur. Hilmi Fenerbahçe’ye gitti. Özer vardı bizde; biraz meşhur oldu, Fenerbahçe’ye gitti. Kaleci Özcan öyle. Benden önce Şekip’ler filan varmış, onlar da öyle; üç büyüklere gitmiş.
– Belki Vefa’da en uzun oynayan sizsiniz?
– Herhalde öyle. Aşağı yukarı 15 sene oynadım.

Vefa’nın 1950-51 sezonu başında, hazırlık maçında Fenerbahçe’yi 3-0 yenen kadrosu. Ayaktakiler: Şükrü Ersoy, İsmet Yamanoğlu, Selahattin Üstün, Melih Ilgaz, Burhan Çakmak, Garbis İstanbulluoğlu, Nusret Özmengü, Galip Haktanır. Oturanlar: Rahmi Denizöz, İsfendiyar Açıksöz.

Son sözü futbolun, biri oyuncu diğeri gazeteci iki ünlü ismine bırakalım. Lefter 26 Temmuz 1964 tarihli Milliyet’te “Takımı Kurtaranlar” başlığıyla yapılan röportajda Galip Haktanır için şöyle demiş: “Vefalı Galip defansta tek başına konuşurdu. Ortada, sağda, solda, her yerde o idi. Bitmek bilmeyen bir enerjisi vardı.”

Galip Haktanır’ın oynadığı yıllarda, Vefa Türkiye’nin dört büyük takımından biri olarak görülüyordu. 1953’te çıkan Sinespor dergisinin kapağı bu durumu ortaya koyuyor. Soldan sağa: Beşiktaşlı Hüseyin Saygun, Fenerbahçeli Fikret Kırcan, Galatasaraylı Muzaffer Tokaç, Vefalı Galip Haktanır.

İslam Çupi ise 16 Kasım 1982 tarihinde, yine Milliyet’te, 1940’ların sonundaki Milli Takımı analiz ederken şunları yazmış: “Santrhaf mevkiiyse yumuşak stili, topa sahip olduğu an oyunu kontralara götürme anlayışı çok değişik, hatasız pas yüzdesi yüksek, defansif fonksiyonları bir forvet ustalığında yapan Vefalı Kör Galip’e bırakılmıştı. (…) Türk milli takımı kişisel yetenekleri ve yaratıcılıkları çok yüksek oyuncularla, saha içinde Bülent-Galip ikilisini defansta kullanım biçimi ile çeyrek yüzyıl sonra dünya futbolunun gündemine gelecek stoper-libero kavramlarını çok önceleri uygulamış filozof bir ekipti.”

20 Mart 1949’da, Viyana’nın Prater Stadı’nda Avusturya ile karşılaşan Milli Takım. Ayaktakiler: Galip Haktanır (Vefa), Selahattin Torkal (FB), Erdoğan Dağdelen (İstsp.), Ahmet Erol (FB), Bülent Eken (GS), Fikret Kırcan (FB), Şükrü Gülesin (BJK), Cihat Arman (FB). Oturanlar: Hüseyin Saygun (BJK), Erol Keskin (FB), Muzaffer Tokaç (GS).
Vefa Stadı’nın resmi açılışının yapıldığı 26 Ağustos 1945’te, İstanbul Karması ile karşılaşan Vefa on biri. Soldan sağa: Mehmet Kızılgül, Rahmi Denizöz, Nevruz Güven, Cevdet Barlas, İsmet Ermetin, Talha Oktaymen, Muammer Tokgöz, İsmet Artun, Galip Haktanır, Melih Ilgaz, Kazım Demircioğlu.
Türkiye B – Fransa B maçında ilk golü atıyor.
Ankara’da oynanan bir maç öncesi, Bolu’da yapılan kamptan bir hatıra. Soldan sağa: Abdülmetin Kocaoğlu, Candemir Berkman, Nedim Güven, Fikri Beşiroğlu, Bozidar Raduloviç, Mustafa Yücel, teknik direktör Galip Haktanır. Oturan: Tuncer İnceler.
Galip Haktanır futbol dünyamızda pek nadir rastlanan bir şekilde, anılarını çocukluk yıllarından itibaren kaleme almıştı. Bu anılar 2015 başında kitap olarak basıldı.
Kırklı yıllarda sahalarda birbirlerine rakip olan, Milli Takımda birlikte mücadele eden Galip Haktanır ve Bülent Eken, 2015 Kasım’ında, Orhan Ayhan’ın TRT Spor kanalı için hazırladığı programın çekimi öncesi stüdyoda.
2021’de Galip Haktanır’ın yüzüncü yaşını kutlamak amacıyla, Darüşşafaka Spor Kulübü’nün girişimiyle PTT tarafından çıkarılan pul serisi.

Röportaj: Fethi AYTUNA